MAURITS SCHMIDT (roker)
PER 1 MEI krijgen de vier miljoen rokers in Nederland nog duidelijker onder de neus gedrukt wat ze zichzelf en anderen aandoen: in rook opgaan. Om praktische reden is het merk Marlboro er al mee begonnen, maar op die datum moeten alle pakjes zijn voorzien van nog grotere, nog duidelijkere en angstaanjagendere teksten dat roken ongezond is, ja dodelijk.
Van die vier miljoen gaat de helft dood door het roken, en daar weer de helft van is op dat moment tussen 35 en zestig jaar; hun levensverwachting is zestien jaar lager dan het gemiddelde. Dat althans zijn de cijfers die Defacto, nieuwe naam voor tabaksontmoedigingsorganisatie Stivoro, verstrekt.
Zo worden tevreden rokers vanzelf onruststokers. Tegenover de enorme anti-rokenlobby zijn twee organisaties in Nederland die de belangen van rokers behartigen. De stichting Rokers Belangen, mede gesubsidieerd door de tabaksindustrie, bestaat al langer en bepleit het ‘Samen komen we er wel uit’. Steeds minder dus.
Forces Nederland, dochter van de Amerikaanse, wereldwijd werkende organisatie, legt zich vooral toe op de bestrijding van de farmaceutische anti-rokenlobby. Die bestookt volgens Forces gezondheidsorganisaties en overheden alleen om de medicijnenverkoop te kunnen opvoeren. Dat is een miljardenbusiness, omdat de middeltjes niet helpen en dús verkocht blijven worden, redeneert Forces.
Van onverwachte zijde krijgt de rokerslobby nu steun. Ontwerpbureau GOG Ontwerpers in Amsterdam heeft zich zo geërgerd aan de vergaande betutteling door de overheid, dat het stickers heeft ontworpen die nicotinegenieters over de waarschuwing heen kunnen plakken. Ze zijn, nog voor een beperkt aantal merken, gratis te downloaden via www.vangog.nl/ beplakjepakje. Het zijn grappige, dan wel grappig bedoelde teksten en plaatjes die parafraseren op het merk. Je moet ze afdrukken op stickerpapier.
Het aardige is dat deze Loesjes van het sigarettenpakje zelf niet-rokers zijn. Wouter Overhaus van GOG: ”Het idee is in de kroeg geboren nadat we in de krant een afbeelding van dat nieuwe Marlboro-pakje hadden gezien. Pure baldadigheid, pure ergernis over zo ver ingrijpende overheidsbemoeienis was onze drijfveer. Tegen de waarschuwingen als zodanig zijn we niet. We verdienen er niets mee, al is de naamsbekendheid die we tot onze eigen verbazing ermee krijgen, mooi meegenomen.”
Volgens Overhaus reageert het publiek zeer enthousiast op de site. Er zijn vrijwel geen negatieve reacties. Dagelijks kijken er een driehonderd mensen op. Na een berichtje in deze krant kreeg de pagina 1250 bezoekers. Zij worden uitgenodigd zelf ontwerpen te maken voor sigarettenpakjes stickers.
Wiel Maessen van Forces Nederland juicht, vanzelfsprekend, zulke initiatieven toe. Maar hij weet dat het al eerder in Canada is gebeurd, waar alle dodelijke ziekten die je van roken kunt krijgen, al een paar jaar in fel realistische kleuren worden afgebeeld én overgeplakt. ”Dat blijkt even te werken, maar dan is de lol er al gauw weer af. Zelf ben ik met Forces Italië in de slag, waar vrolijke plastic hoesjes worden ontworpen waar je je nieuwe pakje telkens weer insteekt. Die wil ik hier ook op de markt brengen, wat mij betreft samen met GOG.”
Als de rokers in Italië poot aan de grond willen houden, zullen ze met een goed ontwerpbureau moeten komen. De anti-rokenlobby heeft er zojuist beslag weten te leggen op een van ‘s werelds befaamdste reclamefotografen. Oliviero Toscani (61), de man die het truitjesmerk Benetton groot heeft gemaakt met de afschuwelijkste foto’s, gaat voor de Wereld Gezondheids Organisatie aan de slag. Reken maar dat hij de afgrijselijkste beelden tevoorschijn zal toveren.
Hoe fel de anti-rokenlobby zich ook opstelt, directeur Trudy Prins van Defacto zal zich niet inzetten om de stickers te laten verbieden. ”Nee hoor, het feit dat iemand ermee bezig is om die waarschuwingen af te plakken, zegt mij genoeg. Dan heeft hij ze in elk geval gezien. Eroverheen kijken zou veel erger zijn. Deze mensen zullen anderen toch moeten uitleggen waarom ze de waarschuwingen afplakken, of wegstoppen in een hoesje of een zilveren doosje.”
Met Overhaus vraagt Maessen zich af waarom de overheid zo gebeten is op roken, en niet op andere levensbedreigende zaken. Maessen weet er nog wel een paar: stickers op auto’s, op alcohol, op vliegtuigen, op patat. Prins heeft er een eenvoudig antwoord op: ”Dood door roken is toch een veelvoud van andere doodsoorzaken. Zelfs door drinken sterft maar een tiende tot een vijftiende van dat aantal vroegtijdig.”
