Garbage in, garbage out
Een nieuw onderzoek dat rokers koppelt aan meeroken-doden is misleidend.
Stomverbaasd waren wij naar aanleiding van het artikel “Elke 52 rokers zorgen voor de dood van één niet-roker” in de NRC van 19-3. Ook in andere dagbladen werd het bericht breed uitgemeten.
Hoe kunnen wetenschappers van dit niveau zo de fout ingaan door onderzoek te baseren op zulke, op zijn minst gezegd, twijfelachtige data?
Wat is het geval? Het aantal meeroken-doden wordt niet gemeten maar berekend aan de hand van een model. Nergens ter wereld kan “meeroken” opgegeven worden als doodsoorzaak bij een overlijdensrapport, doodgewoon omdat dat niet te zien valt of te meten is. Het aantal meeroken-doden dat in dit onderzoek gebruikt is, is de uitkomst van een rekenmodel (in de VS: SAMMEC) waarvan de uitkomst net zo betrouwbaar is als de ingevoerde data en het gebruikte model.
In de statistiek omschrijven we dit artefact als “garbage in, garbage out” (“vuilnis in, vuilnis uit”).
De schattingen van het aantal doden door meeroken die in dit onderzoek zijn gebruikt zijn dan ook onbetrouwbaar en zeker geen keiharde cijfers. Of er überhaupt sprake is van meeroken-doden is ook de vraag. Een cohort-onderzoek uit 2004, het meest uitgebreide onderzoek ooit over de relatie tussen meeroken en longkanker en hart- en vaatziekten, zegt wat anders: er is geen enkel statistisch verband te ontwaren onder de meer dan 35.000 Californische niet-rokers die 39 jaar lang werden gevolgd. De gegevens voor dit onderzoek werden verzameld door de American Cancer Society, niet de minste organisatie op het gebied van volksgezondheid in de VS.
De uitkomst van dit onderzoek is dus zeer misleidend en onbetrouwbaar en meer wishfull thinking van een stroming in de medische wereld die tabak zo snel mogelijk uit de wereld wil hebben en daarbij geen middelen schuwt om dit doel te bereiken. Zelfs niet het misbruiken van de wetenschap.
