Sigaret Sartre weggeretoucheerd
Op de aankondigingsposter van een expositie over Jean Paul Sartre in de Bibliothèque Nationale in Parijs, is een sigaret verwijderd. Van de filosoof waren geen foto’s bekend waarop hij NIET rokend te zien was en het viel daarom de Franse krant La Libèration, ooit opgericht door Sartre, op dat de sigaret ontbrak.
De organisatoren van de tentoonstelling geven toe dat de foto speciaal uitgekozen was omdat de sigaret daarop zo makkelijk kon worden weggewerkt. Volgens hun zeggen waren ze bang dat de foto mét sigaret misschien in strijd zou zijn met een wet tegen tabaksreclame uit 1991.
Al eerder werd hier gemeld dat ook op een Beatles foto afgebeeld op het album Abbey Road, een sigaret weggeretoucheerd was.
,,Zich op een destructieve manier de wereld toe-eigenen”, daarvan is roken
het symbolische equivalent. Jean-Paul Sartre, die dit ooit zei, kon het weten.
Van de in 1980 overleden kettingrokende Franse existentialist bestaat een
eindeloze reeks foto’s waarop hij te zien is met een sigaret of pijp in zijn
mond, vaak in rokerige cafés.
Opmerkelijk was daarom
dat op de poster van de Bibliothèque Nationale, die ter gelegenheid van Sartres
honderdste geboortedag een tentoonstelling heeft georganiseerd, de filosoof
niet-rokend te zien is. De foto werd in 1946 gemaakt door de kunstenaar
Lipnitzki, tijdens repetities van Sartre’s toneelstuk La Putain Respectueuse (De
eerbare prostituee). Maar uitgerekend het Franse dagblad Libération, in 1973
mede door Sartre opgericht, constateerde dat de filosoof op de originele foto
wel degelijk in rook gehuld was. Het blijkt dat de sigaret op verzoek van de
makers van de tentoonstelling is weggeretoucheerd.
De Britse Daily Telegraph vroeg Jean-Noël Jeanneney, directeur van de
Nationale Bibliotheek, om opheldering. De foto blijkt te zijn uitgekozen omdat
de sigaret vrij eenvoudig weg te werken was. Volgens Jeanneney bestond de vrees
dat een rokende Sartre in strijd zou zijn geweest met een wet uit 1991 die
tabaksreclame verbiedt. Ook vreesde de directeur dat sponsors zouden afhaken als
hun naam met nicotinegebruik geassocieerd zou worden.
De Britse krant herinnert aan een van Sartres beroemde uitspraken: ,,De
hel, dat zijn de anderen.” De man die zei dat het bestaan van de mens
voorafgaat aan de betekenis die hij daaraan zelf geeft, lijkt door het
geharrewar over de foto zijn gelijk te halen.
Bron: NRC
