‘Onderzoek naar meeroken niet nodig’
In de reactie van Minister Hoogervorst op het zwaar bekritiseerde Gezondheidsraadrapport stelt hij dat het door de raad voorgestelde nieuwe onderzoek naar meeroken niet hoeft te worden uitgevoerd omdat “…al duidelijk genoeg [is] dat er actie tegen meeroken ondernomen moet worden“. Een dergelijk onderzoek is te ingewikkeld en te duur, zegt de Minister.
Inderdaad, een goed onderzoek is duur en ingewikkeld. Want het gaat bij dit soort onderzoek om duizenden factoren die getest moeten worden. Het kost gigantisch veel werk om dat goed te doen, onbetaalbaar veel. Een goed onderzoek over zo’n complexe zaak als meeroken is eigenlijk onmogelijk.
Volgens de minister kan er tegen roken in huis niet meer gebeuren dan de voorlichtingsprojecten die al gaande zijn. Wel vindt hij dat artsen, verloskundigen en verpleegkundigen hun cliënten actief moeten wijzen op de schade van roken en meeroken.
Inmiddels is roken met het recht op de rookvrije werkplek en het rookvrij openbaar vervoer al op veel plaatsen verboden. In de kunstsector, maar ook in delen van de sport- en horecasector mag nog wel gerookt worden. Daar wordt nog gewerkt aan oplossingen om ongewenste blootstelling aan tabaksrook tegen te gaan.
De Gezondheidsraad benadrukte in zijn advies dat meer onderzoek nodig is om de precieze effecten van meeroken in beeld te brengen. Hoogervorst is het daar wel mee eens, maar vindt het ingewikkeld en duur. Volgens hem is al duidelijk genoeg dat er actie tegen meeroken ondernomen moet worden.
De enige manier om de prijs van dit soort onderzoek te laten zakken is het aantal te onderzoeken factoren te beperken tot een handjevol. Waardoor het onderzoek op zijn beurt weer waardeloos wordt. Net als al die andere onderzoeken over meeroken.
Analyse van brief minister
In de brief zelf vallen, naast hetgeen hierboven geschetst werd, ook een tweetal andere zaken op:
- De Minister beschrijft de oprichting van het partnerschap ‘Stop met Roken’. Er wordt een opsomming gegeven van de partners, maar daarin wordt omzichtig de vermelding van de medewerking van de Farmaceutische industrie gemeden. Is de Minister bang weer nieuwe kamervragen te krijgen naar aanleiding van de betrokkenheid van deze belangengroep?
- De becijfering die de Gezondheidsraad in het huidige advies geeft, toont echter onomstotelijk aan dat niet gewacht kan worden met maatregelen ter bescherming van de niet-roker aangezien hiermee directe gezondheidswinst kan worden behaald. Een preciezere kwantificering zal aan deze hoofdconclusie weinig veranderen.
Dat ‘onomstotelijk’ is in de lijn van deze brief nogal vreemd. Nog op het einde van de vorige alinea geeft hij aan dat er bij retrospectief onderzoek (veruit de meeste van de meeroken-onderzoeken) grote onnauwkeurigheidsmarges in het spel zijn. Uit eerdere analyses door ons van deze onderzoeken blijkt dan ook dat deze voor het overgrote deel niet statistisch significant zijn. De twee grootste, veel betrouwbaardere, prospectieve onderzoeken, van de WHO in 1998 en van Enstrom en Kabat van vorig jaar, laten beiden geen of een minimaal effect zien. (N.B.: Er zijn in het verleden slechts 5 of 6 van deze prospectieve onderzoeken uitgevoerd, tegen honderden retrospectieve). Het is dus een hachelijke zaak voor de minister om zo’n onderzoek te doen aangezien het resultaat wel eens zou kunnen tegenvallen. Dan maar liever alles in de onduidelijkheid gehouden, zoals nu…
Alle kritiek op het opportunistische GR onderzoek ten spijt, volgt Hoogervorst blindelings de analyses van de raad. Maar wat wil je, als je geen verstand van zaken hebt en dit soort brieven laat opstellen door een aantal ambtenaren die een uitgesproken en vooropgezette mening over meeroken hebben?
De minister baseert zijn ‘acties tegen meeroken’ dus liever op dit soort krakkemikkige onderzoeken dan dat hij zijn beleid baseert op gedegen studies….
