AIDS en Tabak
Deze week verscheen in het medische vakblad PLoS Medicine een verslag van een onderzoek dat voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) werd uitgevoerd. In het onderzoek werd getracht een drietal voorspellingen (gemiddeld, pessimistisch en optimistisch) te doen van de doodsoorzaken voor het jaar 2030. Volgens het onderzoek sterven er in 2030 bijna 2 miljoen mensen meer door tabaksrook dan aan aids: 8,3 tegen 6,5 miljoen.
Het rapport lijkt een groot ‘Club van Rome’ gehalte te hebben en meer bedoeld te zijn om de bestaande agenda van de WHO te rechtvaardigen, waarin de strijd tegen tabak een belangrijke plaats inneemt. Net als bij het overdreven aantal geplande bevolkingsaantallen van de Club van Rome, lijkt het hier meer te gaan om een alarmeringsactie dan om objectieve projecties. Kun je van AIDS nog precies aangeven welke gevallen door deze ziekteverwekker veroorzaakt worden, bij tabaksdoden is dat heel wat minder duidelijk omdat het hier gaat om een multi-factoriële ziekte: er zijn, naast tabak, veel meer factoren die bepalen of iemand een ’tabaksgerelateerde ziekte’ oploopt. Deze aantallen zijn dan ook veel onzekerder dan die over het aantal AIDS-gevallen en daardoor makkelijker te manipuleren.
Daar komt nog bij dat de hoofdveroorzakers van dood in de modellen, hartziekten en beroertes, typische ouderdomsziektes zijn. Dat deze hoog in de lijst komen heeft minder te maken met tabaksgebruik dan met de constatering dat mensen steeds ouder worden.
Kortom, we hebben hier weer te maken met een politiek document, dat de grootste sponsors van de WHO, de farmaceutische industrie, met veel enthousiasme zullen verwelkomen.
De drie ziekten waar mensen in 2030 het meest aan lijden zijn aids, depressie en hart- en vaatziekten. Aids staat hoger in deze lijst dan ‘tabaksziekten’ omdat die zijn verdeeld over longkanker, andere vormen van kanker, luchtwegziekten en hartziekten. De belangrijkste doodsoorzaak zijn hartziekten en beroertes. Alleen in de arme landen komt de aids-sterfte ongeveer net zo hoog uit als de hartsterfte. In 2030 sterven bijna 2 miljoen mensen meer door tabaksrook dan aan aids: 8,3 tegen 6,5 miljoen.
De onderzoekers maakten een gemiddeld, een optimistisch en een pessimistisch scenario. In hun gemiddelde scenario gingen ze er bijvoorbeeld vanuit dat in 2030 acht van iedere tien aids-patiënten goede aids-medicijnen slikken. In het optimistische model slaagt ook de aids-preventie. Dat scheelt bijna 3 miljoen doden.
[…]
Een vergelijking tussen roken en aids is spectaculair, maar moeilijk. Aids is een ziekte, het gevolg van een besmetting met hiv. Roken is een gewoonte die op den duur veel verschillende ziekten tot gevolg kan hebben. In 2030 is 10 procent van alle overledenen een tabaksdode. De tabaksepidemie verplaatst zich naar de armere landen. Nu sterft 1 op de 3 van alle tabaksdoden nog in het rijke westen, in 2030 is dat nog maar 1 op de 8.
Bron: NRC
Projections of Global Mortality and Burden of Disease from 2002 to 2030